Ülkemiz Şeker Sektöründe en büyük şirket durumundaki Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (TÜRKŞEKER) faaliyetlerini; başta 4634 sayılı Şeker Kanunu, ve Şirket Ana Statüsüne göre yürütmekte ve aynı zamanda ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a tabii bir şirkettir. Merkezi Ankara’da olan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.; Tarım, İmalat-Gıda, İmalat-Kimya, İmalat-Elektriksiz Makina, İmalat-Meslek Bilim Ölçü Kontrol Optik Donanım sektörlerinde faaliyet göstermektedir.
Tarım Sektörü : Ülkemizde şeker pancarı üretimi, her yıl üreticilerle yapılan Şeker Pancarı Üretim Sözleşmesi ile yapılmaktadır. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., şeker pancarı üretimini, 4634 sayılı Şeker Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince; tahsis edilen kota çerçevesinde, mevcut stoklarını ve bünyesinde bulunan fabrikaların kapasitelerini göz önünde bulundurarak yapmaktadır. Ayrıca TÜRKŞEKER, üretim planlamasını, Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yapmaktadır. Teşekkülümüz tarım sektöründe; 1976 yılında faaliyete geçen Tohum İşleme Fabrikasında pancar üretim iş programına uygun olarak, ham tohumdan ülkemiz koşullarına en uygun şekilde geliştirilmiş kalibre edilmiş tohum elde etmektedir.
İmalat-Gıda Sektörü : Türkşeker bünyesinde yer alan 15 şeker fabrikasının pancar işleme kapasiteleri 1750-8500 ton/gün arasında değişmekte olup, toplam nominal günlük pancar işleme kapasitesi 63 bin 700 ton ve yılda üretebileceği şeker miktarı 1.176 bin tondur.
İmalat-Kimya Sektörü : Türkşeker bünyesinde bulunan Eskişehir ve Malatya Alkol Fabrikaları toplam 31 milyon litre/yıl kapasiteye sahiptir. Alkol fabrikalarımızda, şeker üretiminin yan ürünü olan melas kullanılmaktadır. Ayrıca, melastan alkol üretiminde yan ürün olarak elde edilen şlempe; değerli bir hayvan yemi olarak değerlendirilmektedir. Alkol üretimine Eskişehir Alkol Fabrikası'nda devam edilmekte olup talep durumunda biyoetanol de üretilebilmektedir.
İmalat-Elektriksiz Makina ve İmalat-Meslek Bilim Ölçü Kontrol Optik Donanım Sektörü : Türkşeker bünyesinde bulunan makina fabrikaları ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası (EMAF) tarafından bir şeker fabrikasının mali bazda % 95’i yerli olarak imal edilebilmektedir. Yılda toplam 14 bin 900 ton kurulu kapasiteye sahip Makina Fabrikalarında tevsii ve modernize edilen ve tüm şeker fabrikalarının ihtiyacı makina ve tesisler ile bakım ve onarımı için gerekli yedek parçaların imalat ve tamiratları gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, yurt genelinde bazı resmi ve özel kuruluşlara da talepler doğrultusunda istenilen makina ve tesisler mevcut projelere göre veya projelendirilerek imalatı gerçekleştirilmektedir.
Ülkemizde Faaliyet Gösteren Şeker Şirketleri:
a) Pancardan Şeker Üreten Şirketler :
• Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (15 fabrika - Kamu)
• Adapazarı Şeker Fabrikası (Özel)
• Kütahya Şeker Fabrikası (Özel)
• Amasya Şeker Fabrikası (Özel)
• Kayseri Şeker Fabrikası (3 fabrika - Kayseri,Turhal ve Boğazlıyan Özel)
• Konya Şeker Fabrikası (2 fabrika - Konya ve Çumra - Özel)
• Aksaray Şeker Fabrikası A.Ş. (Özel)
• Kırşehir Şeker Fabrikası (Özel)
• Afyon Şeker Fabrikası (Özel)
• Alpullu Şeker Fabrikası (Özel)
• Bor Şeker Fabrikası (Özel)
• Elbistan Şeker Fabrikası (Özel)
• Erzurum Şeker Fabrikası (Özel)
• Erzincan Şeker Fabrikası (Özel)
• Çorum Şeker Fabrikası (Özel)
• Muş Şeker Fabrikası, (Özel)
b) Nişasta Bazlı Şeker Üreten Şirketler:
• Cargill Tarım ve Gıda Sanayii ve Ticaret A.Ş.
• Amylum Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş.
• PNS Pendik Nişasta Sanayii A.Ş.
• Tat Nişasta İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
• Sunar Mısır Ent.Tes. Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Türkşeker, ülkemizde halihazırda, kapasiteleri 1750 - 8500 ton pancar/gün arasında değişen 15 şeker fabrikası ile üretim yapmaktadır.
Türkşeker, ülke genelinde; 15 şeker, 2 makina, 1 Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası, 2 alkol, 1 tohum işleme fabrikası ile reel sektöre katkıda bulunmakta, 1 Araştırma Enstitüsü ile de AR-GE hizmeti vermektedir. İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl yapılan Türkiye’nin 500 büyük firmaları listesinde değişik göstergeler bakımından kamu ve özel firmalar arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
Ülkemizde şeker fabrikalarının kurulmasının ana hedefi yalnız ülkemizin şeker gereksinimini karşılamak değil, tarımı ve dolayısıyla çiftçiyi kalkındırmak olmuştur. Çiftçimiz monokültür tarımdan polikültür tarıma, pancar tarımını öğrendikten sonra geçmiştir. Şeker pancarı tarımı ülkemizin sosyal ve ekonomik yaşantısında da çok önemli rol oynamıştır. Şeker pancarı tarımının gelişmesi sonucu dünyada şeker üretimi önemli derecede artmıştır. Diğer taraftan şeker pancarı yalnız sanayi ham maddesi değil, aynı zamanda hayvan için çok kıymetli gıda olan yaprak, baş ve posa ile bir yem bitkisidir. Bu ürünün gelişmesi, et ve süt üretiminin artmasına, böylece artan gıda imkanları ile daha yüksek hayat standardının oluşmasına ön ayak olmuştur.
Üretilen pancar; taşımacılık, tarım alet ve makinaları başta olmak üzere birçok sanayinin gelişmesine, gübre, ilaç gibi girdilerin kullanımı ile endüstriyel sektöre önemli katkılar sağlamaktadır. Ayrıca, şeker pancarı tarımı; ekim yapılan alana eşdeğer bir ormana kıyasla 3 kat daha fazla oksijen yarattığından, tüm canlılar için hayati önem arz eden bir oksijen kaynağı olmakta, kendinden sonra ekilecek ürünlerde verim artışı sağlamakta, alternatiflerine göre daha fazla istihdam imkanı yaratmaktadır.
